Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach to terapia krótkoterminowa, która koncentruje się na wyznaczaniu celów i wypracowaniu sposobów ich realizacji. Dotyczy raczej przyszłości niż przeszłości i promuje pozytywne zmiany, zachęcając do skupienia się na tym, co możesz zrobić, a nie na tym, czego nie możesz. To podejście terapeutyczne pomaga odkryć, wyjaśnić i osiągnąć własne rozwiązania dla problemów i sposoby osiągania celów. Wspiera one i motywuje do pójścia naprzód w życiu, zamiast tkwienia w martwym punkcie z problemami i bez pomysłu i motywacji do osiągania celów.
Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach jest również znana jako TSR lub podejście pomagające wypracować rozwiązania. Głównym celem jest wyznaczenie jasnych, konkretnych i realistycznych celów oraz sposobów ich realizacji. Zamiast szczegółowo omawiać twoje obecne obawy, czy problemy, terapeuta skoncentrowany na rozwiązaniach zbada, jak będzie wyglądało twoje życie, gdy te problemy zostaną rozwiązane.
Terapeuta skupia się na tym, czego potrzebujesz i chcesz, a także na Twoich mocnych stronach, i zagłębia się w przeszłość tylko na tyle, na ile jest to konieczne, aby zrozumieć Twoje problemy, czy cele”.
TSR jest rodzajem terapii humanistycznej, co oznacza, że traktuje biorącego udział w terapii jako eksperta od siebie i swojej sytuacji. Opiera się na przekonaniu, że każdy ma wiedzę na temat tego, co poprawiłoby jego sytuację, pomogło rozwiązać problemy i osiągnąć cele. Rolą terapeuty jest pomóc odkryć, wypracować i wdrożyć rozwiązania dla problemów, czy osiągniecia celów.
W TSR zaczyna się od pytania biorących udział w terapii, czym chcieliby się zająć i jakie wyniki chcieliby osiągnąć. Dzięki temu nabiera się pewności, że poświęcamy czas na rozwiązywanie problemów i osiąganie celów, które są najważniejsze, i można regularnie sprawdzać postępy.
Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach polega na prowadzeniu rozmów za pomocą szeregu technik i pytań specyficznych dla każdego uczestnika i jego indywidualnej sytuacji.
Jedną z nich jest „pytanie o cud”, które polega na wyobrażeniu sobie i przeanalizowaniu życia, w którym zniknęłyby twoje problemy, a Twoje cele zostałyby osiągnięte. Pomaga to uzyskać wgląd w to, co tak naprawdę chcesz osiągnąć. Wgląd ten pozwala na skuteczniejsze tworzenie planu działania krok po kroku, aby pomóc uczestnikowi TSR przejść z obecnej sytuacji do własnej lepszej przyszłości.
Inną techniką jest „podejście bezproblemowe”, w ramach którego terapeuta zachęca Cię do rozmowy o obszarach Twojego życia, które nie są problematyczne. Pomaga ci to bardziej skupić się na celach, do których realizacji chciałbyś dążyć w swoim życiu, a mniej na tym, co Cię ogranicza.
Stosowane są również „pytania o wyjątkowe momenty/czas”, które dotyczą momentów/czasu, kiedy sprawy wyglądały inaczej i uczestnik terapii nie borykał się z tymi samymi problemami. Mogą to być prośby typu: „opowiedz mi o czasie, w którym czułeś się najszczęśliwszy” lub „kiedy nie czułeś złości” .
Uczestnik TSR proszony jest o opisanie, co wydarzyło się we wcześniejszym momentach jego życia, kiedy stanął w obliczu przeciwności losu. Zachęcany jest do rozpoznania własnej siły i potencjału oraz do zastosowania strategii, które uznał za najbardziej pomocne w obecnej sytuacji.
TSR może być pomocna w przypadku różnych problemów, w tym lęku, depresji, niskiego poczucia własnej wartości, problemów w relacjach i radzenia sobie ze zmianami w życiu. Może pomóc osobom w każdym wieku lub parom, rodzinom i grupom. Jest to szczególnie korzystne, gdy masz konkretny cel do osiągnięcia lub problem do pokonania.
Uczestnicy TSR zwykle mają od pięciu do ośmiu sesji z terapeutą i uważa się, że odnosi ona skutek w tym okresie. Może być również włączona do innych podejść terapeutycznych i może być stosowany jako część terapii długoterminowej. Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach jest również najczęstszą formą terapii oferowaną w ramach programów pomocy pracowniczej. Jeśli Twoje miejsce pracy realizuje takie programy, możesz uzyskać dostęp za ich pośrednictwem do sześciu lub ośmiu sesji.
Badania pokazują, że terapia skoncentrowana na rozwiązaniach może skutecznie:
- zmniejszyć nasilenie uzależnienia i objawy traumy,
- zmniejszyć problemy małżeńskie i poczucie wypalenia w związkach małżeńskich u kobiet,
- poprawić problemy związane z zachowaniem w klasie u dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi,
- zmniejszyć ryzyko problemów behawioralnych, w tym zaburzeń zachowania i nieumiejętności radzenia sobie z konfliktami,
- zmniejszyć ryzyko problemów depresji, lęku i niskiego poczucia własnej wartości.
TSR może być równie skuteczna (czasami nawet bardziej) niż inne praktyki oparte na dowodach, takie jak terapia poznawczo-behawioralna i psychoterapia interpersonalna.
Jeśli chcesz przeanalizować swoje dzieciństwo lub uzyskać wiele wglądów na temat przebiegu swojego życia, TSR może nie być rodzajem terapii, której szukasz. Jeśli jednak chcesz ściśle skoncentrowanej pomocy, aby uzyskać pomoc przy przejściu do kolejnego etapu swojego życia bez gubienia się w szczegółach, ta terapia może być dla Ciebie odpowiednim rozwiązaniem.
Jeśli masz problem, którego nie możesz rozwiązać i myślisz, że możesz skorzystać z TSR, możesz zacząć od poproszenia lekarza o polecenie. Jeśli spotykasz się z lekarzem psychiatrą z innych powodów, może on również udzielić rekomendacji. Lokalne i regionalne poradnie zdrowia psychicznego również często dysponują osobami, do których można się zwrócić. Po znalezieniu wykwalifikowanego specjalisty umów się na spotkanie i upewnij się, że zostanie to pokryte z Twojego ubezpieczenia. Twoja pierwsza wizyta prawdopodobnie będzie obejmować wypełnienie niezbędnych dokumentów, które mogą zawierać szczegóły dotyczące twoich objawów, historii medycznej i ubezpieczenia.
Najczęściej źródłem naszych problemów, czy niemocy w realizacji naszych celów nie są czynniki zewnętrzne, lecz te natury wewnętrznej, takie jak niewiara w siebie, niska samoocena, lęki, blokady i zahamowania. Czynniki te jest niezwykle trudno przepracować, gdyż z reguły mają one swoje źródło w naszej podświadomości i wynikają z naszych negatywnych przekonań. Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach jest znakomitą metodą, pomija ona jednak pracę nad naszą podświadomością, a to od niej w głównej mierze zależy nasze powodzenie w rozwiązywaniu problemów i osiąganiu naszych celów. Dlatego też znakomitym uzupełnieniem TSR są subliminale, które zostały stworzone, by pomóc nam efektywnie pracować z naszą podświadomością, zachęcając ją do tego, by była ona naszym sprzymierzeńcem w rozwiązywaniu naszych problemów i osiąganiu celów.